Solidariteit

Ze praat luid en veel, de conducteur probeert haar geduldig iets uit te leggen. Net voordat ik oogrollend een hoorbare zucht wil uitbrengen, wegens wéér zo'n regelontrouwe treinreiziger, hoor ik de verwarring in haar stem. Ik kijk naar rechts en zie hoe de conducteur naast haar is gaan zitten om haar uit te leggen hoe ze met de app een kaartje kan kopen om een boete te ontlopen. Ik hoor haar ontreddering. Tot Hij op staat, een lange slungelige puber. "Maar ik kan dat wel voor u doen."

Na een goedkeurend knikje van de conducteur, typt hij wat op zijn mobiel. "Dat kost 5 euro, mevrouw." Ze kijkt naar het briefje van 20 in haar hand. Geen wisselgeld, ze besluit hem alles te geven. Maar de inventieve, geduldige conducteur wendt zijn invloed maximaal aan door wat in de coupé te ronselen. Ik, doorgaans geheel cashloos, herinner me plots de 15 euro die Frieda ontving toen ik een bruin uitgeslagen groenblijvende plant voor haar retourneerde bij de plaatselijke bloemenhandel. Ze kijkt verbaasd op van de padelwedstrijd op haar mobiel en wisselt het briefje van 20 in precies de juiste coupures.

Als hij twee stations voor het onze uitstapt, steek ik mijn duim naar hem omhoog. Hij lacht zijn mooiste lach. De conducteur biedt ons een upgrade naar de 1ste klas aan. "neuh", zegt Frieda, zittend op het klapstoeltje op het balkon met haar padelwedstrijd, "zit prima hier." De mevrouw praat nog steeds luid en veel. Van de spanning vermoed ik. Ze herinnert zich een andere tijd, alles is anders nu. Ze weet niet meer zo goed hoe het werkt en vraagt zich hardop af wie wel.

Als ze het balkon opstapt vraag ik haar betrokken of iemand haar straks ophaalt. Ze hoort niet goed zegt ze en dat ze al lang in het buitenland woont. Montreal, Canada. Ze is hier lang niet geweest, waar zijn de bussen, de taxi's en de papieren kaartjes? Ze heeft haar zus in Parijs bezocht en doet nu Krommenie aan. Haar nichtje zwaait vanaf het perron.

Al maanden vecht ik tegen boos chagrijn. Tegen teleurstelling van fenomenale proporties. Over een verlies van vertrouwen in de mensheid, in menselijkheid, in mensen. Tot ik me realiseer dat dat precies het beoogde effect is van ruim 200 belachelijke decreten, een 'vredes'-onderhandeling achter de rug van de belangrijkste partij om, van de grote-bek-retoriek van onze nationale asielminister, van nepnieuws in het algemeen en van zeer beladen groetgebaren in het bijzonder. Want als ik boos ben en zonder vertrouwen ga ik oogrollend en zuchtend natuurlijk geen verwarde Canadese reizigsters helpen. En de conducteur en lange, slungelige held ook niet.

Solidariteit. Partij-overstijgend, mensverbindend, collectief vertrouwen in elkaar. We hebben er veel meer van dan een paar blaffende politici kunnen opmaken. Weet je waarom? Omdat we er nieuw van kunnen maken. Elke dag weer. Populistische retoriek is hooguit een geslepen manier om ons tegen elkaar op te zetten, zodat een paar ego's kunnen floreren. Dat hoeven we ons niet te laten gebeuren. Blijf ademhalen, ogen op de wereld om je heen en een streng nieuwsdieet.

Gisteren werkten vier volstrekte vreemden van elkaar samen om haar te helpen. En niemand werd er minder van. Haar ogen glunderen vanachter haar opzichtige, vierkante bril. Nederland is nog precíes zoals zij het zich van lang geleden herinnert.

Geschreven met hoop