Vrijheid

Pia Douwes zingt uitbundig en loepzuiver uit mijn autospeakers dat het leven van haar is. Iets met vrijheid, zelf het ijs uitproberen, lekker onfatsoenlijk en vooral geen voorbeeld zijn. Een prachtig nummer dat ik meestal iets te vals mee blèr, maar me dit keer om onduidelijke redenen aanzet tot haast filosofische gedachten. Wat is vrijheid nou helemaal?

Ik bezocht landen waarin het al heel wat is als je je eerste levensjaar uitzit, als je het met behoud van lijf en leden tot de overkant van de straat redt of als je oogst een beetje meevalt. Waar vrijheid betekent dat ook vrouwen mogen kiezen tussen twee presidentskandidaten, van wie ze willen scheiden en file mogen rijden. Landen die me nederig herinneren aan mijn zeer verwende definitie van vrijheid. Die me doen terugverlangen naar huis en waar ik nooit meer weg wil.

Is het toeval dat dit juist de landen zijn met uitgestrekte, ongerepte natuur waar dichtbij gewoond wordt? Culturen waar de klok geen mandaat heeft, slechts de zon, de maan en de seizoenen. Waar gastvrijheid en verwondering geen grenzen kenden. Waar geluk in hele, hele kleine dingen zit. Is het toeval dat ik me in deze landen op een hele andere manier vrij voel.

Toegegeven, Australië was een stuk eenvoudiger te bereizen als meisjes alleen dan de zoutvlakte van Bolivia. Minstens zo prachtig en gastvrij. Op mijn levenslange zoektocht naar vrijheid komt dit zuidelijke continent vooralsnog het dichtste bij. Toch ook hier ketenen, zoals die van de auto, waardoor een blokje om op de voet een geneugte is waar ik het bijna drie maanden zonder moest doen. Hier voegde ik aan vrijheid toe: een kraan waar drinkwater uitkomt dat ook nog lekker smaakt, weer dat niet zijn best doet je van de straat te spoelen of je uit je hemd te schroeien, een zee waar je in kan zwemmen, geen krokodillen, haaien en gifslangen, op de fiets waarheen ik wil.

Volgens vele statistieken woon ik in een van de meest vrije landen van de wereld. In al mijn basisbehoeften ben ik zo lang voorzien dat ik ze onthutsend vaak voor lief neem. Altijd genoeg eten, een dak met zonnepanelen boven mijn hoofd, werkzekerheid, dokters voor het kiezen en ik mag houden van wie ik wil. Zo gewoon dat ik moet bekennen dat ik er bij vrijheid in eerste instantie helemaal niet aan denk. Waarom verlang ik naar vrijheid terwijl ik op papier vrij ben?

Ben ik vrij als ik nooit meer hoef te werken? Als ik in de winter mag uitslapen tot de zon in ieder geval op is? Als Sky radio een jaar lang mijn hypotheek betaalt? Als ik alleen nog maar kan doen wat ik wil in optimale gezondheid? Wat als vrijheid meer is dan de afwezigheid of aanwezigheid van externe factoren. Wat als de sleutel tot vrijheid in mij zit...

Oprecht vraag ik me af waar de (on)vrijheid in mij ligt. Dat ik wil zijn waar ik ben met wie ik ben, dat ik hou van wat ik doe, dat ik ben wie ik ben, dat nu het enige moment is…. Misschien wel. Maar ik geloof dat ik me optimaal vrij zou voelen als ik het voor elkaar kreeg mijn humeur door niemand te laten bederven. Dat ik, wat er ook gebeurt, mijn eigen reactie kan bepalen. Ongeacht donkere ochtenden met regen, andersdenkende collega’s, een nachtje slechte slaap of poep onder mijn schoen. Mijn gedachten en gevoel zijn van mij. Zou ze dat bedoelen die Pia? “Mijn leven is van mij…”

Geschreven uit vrije wil