De vuistbijl

De hoeveelheid energie die gaat in de discussie rondom de mobiele telefoon in de klas doet vermoeden dat er in het onderwijs onbegrensde hoeveelheden tijd en energie beschikbaar zijn. Niets is minder waar. Toch kiest een groot deel van onderwijsgevend Nederland ervoor om deze discussie veel aandacht te geven ten koste van andere onderwerpen. Na jaren langs de zijlijn fiks te hebben geobserveerd vind ik het tijd voor een ander geluid. Een ander perspectief.

Ieder tijdperk kent haar ‘mobiele telefoon’. In de mijne waren dat de televisie en het stripboek. Veel voor de buis zou zeker hersenverweking opleveren. Nog altijd ben ik dol op de kijk die ik middels de TV op de (belevings)wereld van anderen en de mijne krijg. Met mijn hersens is niks mis, met mijn fantasie al helemaal niet. En met de gegarandeerde taalverloedering als gevolg van het lezen van strips valt het bij mij ook nog wel mee.

De onderwijzers van mijn vader zullen zich bij de uitvinding van de stuiterbal ook hebben afgevraagd welke regels ze ten aanzien van dit nieuwe materiaal moesten hanteren. Met zijn materialenkennis hield hij decennialang onze nationale energiecentrales veilig draaiende. In het stenen tijdperk zal menige ouder de uitvinding van de stenen vuistbijl vast met argusogen hebben bekeken. Nieuwerwetse technologie, daar kan geen goeds van komen.

Talloze paleolitische pubers zullen ongetwijfeld uren, dagen, weken bezig zijn geweest alles in hun omgeving aan stukjes te snijden. Ze zullen heimelijk hebben samengeschoold om de beste, mooiste, stoerste vuistbijl te fabriceren. In de klas hebben ze op hun bebloede vingers gezeten om hun geheimen te verbergen.

Wat als de tekenmeester bij zijn uitleg hoe een goede oer-os op de rots te krijten de vuistbijlen uit zijn grot had geweerd? Doe die maar in de vuistbijlentas, het leidt zo af…. Wat als hij daar zijn focus op had gelegd, zou zijn rotstekening 40.000 jaar later dan nog bewonderd worden? Zou hij ook dan het conceptuele denken bij de jongeren in zijn gemeenschap hebben aangewakkerd?

Het zijn deze oerpubers die als volwassene door moedig uitproberen de uitzonderlijke planten ontdekten die hun zaden niet loslieten. Ergens heeft zo een eigenwijze steenvoorouder de basis voor landbouw gelegd en voor alles wat het daarna voor ons mogelijk maakte.

Wat als we door onze eenzijdige, ontmoedigende aandacht voor de mobiele telefoon onze kinderen de training en de ontwikkeling ontzeggen die zij nodig hebben voor hun toekomst? Wat als we door de focus op de telefoontas onvoldoende toekomen aan het doorgeven van levensbelangrijke wijsheden? Wat als we terug konden kijken op dit tijdperk, welke keuzes zouden we dan maken?

Is het niet vreemd dat we, door zo in te gaan op het belang van goede concentratie in de klas, helemaal afgeleid raken van waar het werkelijk om draait?

Geschreven met focus op wat er toe doet