De wekker roept me dat het tijd is voor de sportschool. Ik besluit dat dat vandaag niet hoeft en draai me nog eens om. Een verstandige keuze blijkt later. Frieda kijkt me dankbaar aan. Geheel uitgerust kijken we een paar uur later uit naar de jongen met de hoed en de rode rugzak. Andrei toont zich een rustige, vriendelijke gids. Hij gaat ons vandaag letterlijk en figuurlijk onderdompelen in de Finse cultuur. En dat betekent de natuur in.
Terwijl ons gezelschap voor de dag groeit, vraag ik Andrei waar hij vandaan komt. Hij ziet er allerminst Fins uit. Hij blijkt Roemeens van oorsprong, heeft tuin- en akkerbouw gestudeerd in Den Bosch en woont sinds een paar jaar in Helsinki. Samen met de Japanse Yukiko en het gezin uit Hong-kong vormen we een bont, internationaal gezelschap waarin wij traditiegetrouw als bomen boven de rest uittorenen.
Na een bescheiden busrit stappen we uit bij een park. Hmmm, we gingen toch échte natuur in, we zijn de stad nog niet uit. Maar ook in Finland is niets wat het lijkt. Na nog geen 50 meter start een enorm uitgestrekt natuurgebied met moeras en bos. De skyline van Helsinki steeds op de achtergrond. Uit het wuivende metershoge gras klinkt een orkest van sprinkhanen en vogels. Een zachte bries wuift de ergste warmte weg, niets dan strakblauwe lucht. De zoete geur van berken. Dit alles gecompleteerd door het gezelschap van Janice, een 13-jarige puber, die me inwijdt in alles wat momenteel hip is in Hong-kong. Ik vind het geweldig.
Onderweg vertelt Andrei weinig nieuws over de geschiedenis van Finland, maar ik smul van zijn kijk op Finse gebruiken. De parkbankjes hebben aparte zitjes met armleuningen om in de behoefte aan veel persoonlijk ruimte van de Fin te voorzien. Hij grapt dat een rij van 10 mensen bij de bus zo wel 50 meter lang kan zijn. Verder praten ze niet veel en neemt natuurbeleving een grote rol in hun leven in, meldt onze gids wanneer hij drop met chocola erin uitdeelt. Daarvoor hebben ze allemaal een mökki, een vakanthuisje, zeg maar het Finse equivalent van De Camping. Onze reisgenoten spugen de drop uit terwijl Frieda en ik nog een keer in de snoepzak grabbelen.
Mij valt nog iets heel anders op in dit prachtige land, het gebrek aan regels. Een beetje natuurgebied in Nederland wijst de bezoeker op een regeltje of tien inclusief consequenties van overtreden. En waar regels zijn, is handhaving. Dus een flink deel van Nederland houdt zich bezig met het controleren van het andere deel. Maar niet in Finland. Oh, er zijn wel regels. Zo staat met een blauwe streep op stations aangegeven vanaf waar je in overtreding bent zonder kaartje. Geen poortjes, hekjes of controleurs. Het is aan jezelf of je in overtreding wilt zijn of niet. Finnen zijn erg van de verantwoordelijke en van de vrijheid wat ultiem blijkt uit onze afsluitende activiteit.
De aziaten informeren bezorgd of wij badpakken mee hebben. Ik vrees dat onze nee net het extra zetje aan hun toch al grote twijfel geeft. Zij haken af vlak voor het beste deel van deze trip: een bezoek aan een traditionele Finse sauna. Nou, dachten wij dat we daar al op zaten, op sauna. Wij kunnen immers al tegen droge hitte en bloot, maar sauna in Finland is oneindig veel meer dan dat, blijkt.
Om bij de gratis openbare Sampo sauna te komen, doorkruisen we een industrieterrein en een gigantische bouwput. Anderhalve kilometer lang vertelt Andrei over deze bijzondere vrijplaats midden in de stad. Zomaar gebouwd door een groepje saunagenieters, tot vijf keer toe afgebroken door de gemeente tot de pers lucht kreeg van een wondertje dat alleen in Finland mogelijk is. Een sauna die van niemand is en van iedereen, gratis, zonder hek, zonder controle en zonder geschreven regels.
Zonder enige faciliteiten ook merken we als we onze kleding en tassen aan een boomtakje hangen. We zijn moe en bezweet van de urenlange wandeling, waar is de douche? Dan zien we onze gids voorbij drijven. Ik aarzel geen moment en hol met grote plons de Baltische zee in om mijn waterverzameling uit te breiden. Het water proeft minder zout dan De Zaan, vreemd voor een zee.
We stappen gedrieën één van de twee piepkleine saunaatjes in. Jammer vol. Ik wil me al omdraaien als alle bezoekers een voor een inschikken tot er plek is voor ons alledrie. Tijd om me ongemakkelijk te voelen is er niet, want een ontspannen warmte en bruisende gezelligheid verwelkomen ons direct. Links van me zit een man met een biertje, verderop speelt iemand op een stenen fluit, stoere mannen met krullende baarden schakelen direct over naar Engels zodat ook wij kunnen deelnemen aan de sociale interactie.
Na weer een verkoelende plons in de zee drinken we op een stapel pallets ons meegebrachte bier. De zon op mijn lijf. Twee fietsers naast me gieten water uit een plastic zak over elkaar heen, in de verte een koudwatergilletje, op een gascomfoortje warmt iemand een prakje op, uit de piano op wieltjes klinkt muziek geproduceerd door wie er achter kruipt. Een tandeloze Fin met woeste baard vraagt zich hardop af of zoiets überhaupt mogelijk is op een andere plek op aarde.
We springen nog een keer in die vreemd zoete zee. Helsinkis sight seeing vaart vlak voor mijn neus voorbij. Links hoor ik de apen van de stadsdierentuin. De ijsbrekers liggen wachtend op strenge winters klaar in de haven. Wat een bizar heerlijke plek.
Loom en ontspannen rollen we de eerste de beste pizzatent binnen. Ik heb honger als een viking. Het is maar goed dat we de sportschool vanochtend hebben overgeslagen.
Geschreven met slechts drie muggenbulten
Maak jouw eigen website met JouwWeb