De bruiløft

Daar staat ze, kersvers getrouwd, in haar mooie, witte jurk. De Deense vrieskou deert de middelste dochter van mijn oom niets. Aan haar arm schudt een knappe bruidegom de rijst uit zijn krullende haar. In mij wisselen warmte wegens het aanschouwen van zoveel geluk en intens koude voeten zich grillig af. Ik ben weer in Denemarken.

Mijn oom vertrok decennia geleden richting het noorden, trouwde er de liefde van zijn leven en kreeg drie dochters. Sinds mijn kinderjaren ben ik met regelmaat in dit verrassend veel op Nederland gelijkende land te vinden. En reizen doet proeven. In de jaren 80 heerste er in mijn familie een heuse ruilhandel in potjes haring-in-saus. Denen hebben er een speciaal talent voor om haring in alle soorten saus te gooien. De selectie (schimmel)kazen viel doorgaans wat minder in de smaak. Deense kazen dienen na aankoop bij voorkeur een week op kamertemperatuur op het aanrecht bewaard. Zodra het zwikkie als vanzelf naar je toe begint te bewegen is het tijd voor opsluiting in de speciale kaas-koelkast die menige Deense garage opsiert. Één keer maakte ik de onfortuinlijke fout er met mijn blote handen aan te zitten. Nog tot lang na terugkeer in Nederland rook ik die bedwelmende zweetvoetenlucht. Wat was ik dol op die tripjes.

Dus toen de uitnodiging om een heuse Deense bruiloft bij te wonen op onze digitale deurmat viel, aarzelde geen van ons. Mijn broertje rijdt ons veilig langs de door mij genavigeerde route naar Fynen. Onze ouders op de achterbank. Net als vroeger, maar dan anders om. De auto volgepakt met krentenbollen, mooie pakken en jurken, kadootjes en snoep. Ik geniet van de ouderwetse gezelligheid, het is lang geleden dat we als gezin zo lang op pad gingen. Om 17 uur knerpen we de oprit van het prachtige hotellandgoed op. Het beruchte Elbetunnel fileleed is ons vandaag bespaard en bij de grens houdt het op met regenen. In het hotel vallen alle Deense familieleden ons om de hals. Ze zijn blij dat we er zijn.

Hoewel het ‘Hollandse’ landschap en de nuchtere Deense cultuur anders doen vermoeden, houden de Denen er heel andere tradities qua bruiloftspartijen op na. Ja, ze houden ook van lekker eten, drinken, lekker opdoffen in je paasbeste kleding en gezelligheid. Tot zover de overeenkomsten. Trouwen doen ze overwegend in de kerk, hadden we vroeger ook. Receptietje erna, bruidstaartje van tig verdiepingen. Nee, het grootste verschil zit hem in Het Avondprogramma. Vooraf had ik nog voorzichtig bij de aanstaande bruid geïnformeerd of ze wellicht Een Stukje op prijs zou stellen. Dat weet je maar nooit… Dolletjes! Heel graag!

Zo’n stukje is in ons land nogal een dingetje. Het moet grappig zijn, maar niet te plat. Het moet recht doen aan zowel de bruid m/v als de gom m/v. Met voldoende afwisselende interactieve vormen, lied, toneel, spel, gekke attributen, als het maar toont. Niet te kort, maar zeker niet te lang. Bondig, to the point. Nou, dat hoeven die Denen dus niet van zichzelf. Nee, Denen die speechen. Heel lang. Achter elkaar. En allemaal individueel. Heel lang.

Mijn oom, de vader van de bruid, trapt keurig af met een A4-tje, hij is tenslotte Nederlands. Na hem de vader van de bruidegom, de moeder van de bruid, de moeder van de bruidegom, de getuige, nog een getuige, de zussen van de bruid, de broer van de bruidegom, een vriend, nog een vriend, nog een getuige, nog een mevrouw. Begrijp me niet verkeerd, het zijn ontzettend ontroerende en grappige speeches. Als je Deens verstaat…

Mijn oom heeft vertaald wat binnen zijn macht lag. In twee volle dagen vertaalde hij 4 van de 12 speeches. Denen zijn ontzettend schrijverig, dat mag ik wel. Als ik de vertaalde speech van mijn tante vastpak rolt hij meters lang uit tot achter mijn stoel. Gegrinnik. Het is de sport en zij wint. Nieuwsgierig lees ik mee, wat stop je zoal in een Deense toespraak? Nou gewoon alles. Alle jeugdherinneringen, anekdotes, familievakanties, levenswijsheden, alles. Maar ook iets nieuws. Denen vieren de liefde uitbundig in het geschreven woord. Daar waar ze in de omgang nuchter, introvert, een enkele keer stug overkomen, zijn ze vol passie op papier. Over elkaar, over de liefde in het algemeen, over hoeveel ze van je houden, over de hindernissen die de liefde opwerpt en over hoe ze te overwinnen of ermee te leven. Ook als je de woorden niet begrijpt komt de boodschap over. Tegen tienen begin ik de sociale functie van het ellenlange oreren te begrijpen. Dit is hun expressie.

Het ene Deense liedje dat er ter afwisseling in zit, zingen mijn broertje en ik traditiegetrouw lekker vals mee. Mijn buurvrouw kijkt heftig verbaasd op van mijn vloeiende Deense uitspraak. Spreek ik Deens? Yep, maar ik heb geen idee wat ik zeg. Ze lacht. Dan is het onze beurt. Samen met onze oudste nicht hebben mijn broertje en ik een stukje Hollandse stroopwafel-griesmeelpudding-hagelslag historie naar Deens grondgebied gebracht. Het valt in goede aarde, vooral het filmpje van het fierljeppen dat nét niet helemaal goed gaat. Mijn nichtje, een wervelende combinatie van het beste en energiekste dat Nederland en Denemarken te bieden hebben, giert zich haast uit de jurk. Onze initiële zorg dat het te lang zou zijn, die avond al vervangen door een nieuwe bezorgdheid dat onze bijdrage wellicht wat aan de korte kant was, blijkt tweeledig ongegrond. De zaal ligt in een deuk. Wat vind ik het toch leuk als mensen lachen om mijn grapjes.

Om 00:30, een dik uur nadat mijn lichtje uitging, zit het officiële deel erop. Binnen een minuut val ik in diepe slaap. De volgende ochtend als de overige feestgangers slaperig aan het ontbijt verschijnen, hoor ik dat de laatsten tot 6 uur zijn doorgegaan. Wat een uithoudingsvermogen hebben die Denen. Mijn nichtje stapt pontificaal in bolletjesjurk, ruitjes legging en pandasloffen de ontbijtruimte in. Haar moeder schudt liefdevol haar hoofd. Haar dochter is altijd zichzelf. Een mooie basis voor een goed huwelijk lijkt me.

Geschræven ter ere van de liefde