Recept voor coronapuree

Nu het einde in zicht is en de valreep nabij, leek het me wenselijk om er wat van vast te leggen. Qua reflectie dus. Om op zijn minst de belangrijkste punten overzichtelijk samen te vatten zo met de eindstreep op het vizier. Want voor we het weten is het over, die hele coronacrisis. En hoewel pessimisten ons garanderen dat we de nasleep nog jaren met ons meedragen, weet je dat maar nooit. Dus om te voorkomen dat straks niemand meer weet hoe we die puree, waarin we zo glorieus zijn geraakt, moeten reproduceren, hierbij Het Recept.

Het start natuurlijk met hardnekkige ontkenning van het probleem. Dus als een nieuwe, onbekende bedreiging zoals een uiterst besmettelijk Chinees virus in een ver werelddeel voor ongekende problemen zorgt, steek dan je kop in het zand. Het lijkt een eenvoudige stap, maar een essentiële. Een goed begin is hierin het halve werk. Mocht dit je moeite kosten, volg dan vooral het voorbeeld van omringende landen, maar negeer de bondskanselier koste wat kost. Als de feiten zich teveel aan je opdringen, ontken en bagatelliseer ze dan. Trek semi-wetenschappelijke analogieën met totaal andere micro-organismen en bestrooi rijkelijk met geruststellende termen. Dat is meestal afdoende om het probleem voldoende te escaleren. Een beetje vergelijkbaar met het broeikaseffect, waar deze strategie immers uitstekend bleek voor maximale temperatuurstijging.

Als het goed is zijn de eerste nationale besmettingsgevallen nu een feit dus is het tijd voorbereidingen te treffen voor optimale verspreiding. Laat carnaval doorgaan, grijp niet in als busreizen en vliegtuigen vol potentiële virusdragers uit wintersportlanden terugkeren. Zij zijn het waar we het van moeten hebben. Als je zelf nog een reisje heb staan, laat dat vooral doorgaan, ook al ben je de koning, er mag immers al zo weinig. Ga bij thuiskomst vooral naar oma in het verpleeghuis. Geef de GGD de onmogelijke opdracht om ieder contact van alle geïnfecteerden na te trekken, wetende dat de meesten daar verre van eerlijk over zijn. En wat er ook gebeurt, stel je als overheid terughoudend op en vertrouw op de verantwoordelijkheid van je burgers.

Op zich is er nu voldoende voedingsbodem voor het virus om zich ongeremd te verspreiden, maar om een gestaag reproductiegetal te behouden is twijfel nodig. Dus zaai twist en twijfel waar je kan. Als tweede kamerlid door je vooral tegen  maatregelen te verzetten die je politieke agenda niet dienen. Als minister door niets, maar dan ook niets te verplichten, zo zit Nederland immers niet in elkaar, we mogen het altijd oneens zijn met elkaar. Laat je als wetenschapper vooral verleiden je collega’s te bestoken met argumenten in de publieke discussie. Of ga als virusexpert in zo’n panel zitten met een man-met-mening en maak jezelf wijs dat jouw en zijn stem evenveel gewicht in de schaal leggen. Laat je persoonlijke bezorgdheid en belang flink doorschemeren in je adviezen. Wat er ook gebeurt, steun elkaar niet want voor je weet ben je je crisis kwijt.

Onderschat je invloed als burger niet. Door iedere beperking sowieso niet na te leven en er vooral veel nepnieuws over te verspreiden in je omgeving, ritsel je er zo een paar duizend besmettingen bij. Organiseer grootschalige protesten onder een andere vlag, zoals racisme of het klimaat zodat het virus daarop optimaal kan meeliften. Verkondig zo vaak en zo hard je kan je eigen mening en laat je opjutten door die van anderen. Mocht je niet zo van het openlijke tegenspraak zijn, spreek dan in ieder geval je vrienden niet aan wanneer zij de regels overtreden. Ga niet in thuisquarantaine als de GGD je dat met klem verzoekt, laat je niet testen met klachten. Zoek wanneer je maar kans ziet, de grenzen van alle maatregelen op. Achter de voordeur kan de politie toch niet ingrijpen dus doe lekker wat je wilt. Met een beetje mazzel houden we hiermee het reproductiegetal samen boven de 1.

Uiteraard kunnen we geen crisis bewerkstelligen zonder overheidssteun. Laten we eerlijk zijn, het jarenlang uithollen van de zorg dat kunnen we niet zonder structurele, collectieve inspanning. Dus ere wie ere toekomt. Maar er is meer nodig om alle veiligheidsregio's op rood te krijgen. Ik geef wat suggesties die naar eigen inzicht ingezet kunnen worden. Richt je uitsluitend tot de burgers die zich niet aan de door jou opgestelde maatregelen houden. Wees steeds somber, geef geen toekomstperspectief en laat niemand weten wanneer welke restricties van kracht worden om de grote meerderheid die zich wel aan je regels houdt te ontmoedigen. Maak voor de vorm een routekaart, maar houd je er in geen geval aan. Schaal de testcapaciteit steevast te laat op. Wentel de schuld af op de beschikbaarheid van wattenstaafjes, mondkapjes of geschoold zorgpersoneel. Belangrijk detail voor de verre toekomst, investeer niet in onderwijs om zodoende ook later nog over het nodige crisismateriaal te beschikken. Het is maar een suggestie.

In dit verband moet gezegd dat een pessimistische, futloze premier echt het verschil zou kunnen maken. Misschien een verbetering die we in volgende versies mee kunnen nemen, de verkiezingen moeten nog komen immers. Tsja, zo’n virus is altijd onvoorspelbaar, maar met een beetje geluk muteert het tegen deze tijd tot een paar besmettelijker varianten. Maak je dáár dan wel dírect heel druk om, gooi alles op slot om de indruk van controle te wekken wetende dat die stammen allang zijn verspreid. 

Het is onvermijdelijk dat een stelletje onstuitbare wetenschappers uiteindelijk met een paar vaccins komen. Het enige dat je dan nog kan doen is de besluitvorming vertragen. Onder het mom van veiligheid of zorgvuldigheid, dat wil het altijd goed doen. Of ga een tijdje zitten bomen over je vaccinatiestrategie, daarmee regel je nog wat weken hooguit maanden extra. Begin in ieder geval als laatste land met vaccineren en wek de indruk dat dat een goede zaak is. Trek als individu het effect, het nut of de veiligheid van welk vaccin dan ook in twijfel of geef als overheid middels campagnes overdreven aandacht aan vaccinatieweerstand. 

Bovenstaande is verre van volledig, maar moet voldoende zijn om de geschiedenis te herhalen, mocht het nodig zijn. Hou het vooral de komende maanden in gedachten, want het niet naleven ervan kon ons zomaar crisisloos achterlaten. Bovenal dient het om te voorkomen dat iemand zich realiseert dat we met twee weken collectief thuisblijven in één klap van het virus af zijn.

Geschreven met zelfspot